Uroczy zamek Křivoklát wyrasta na cyplu. Przez to, że wzniesienie opływa meandrujący poniżej Rakovnický potok, zamek ma kształt trójkąta. Królewski zamek Křivoklát, na którym pewien władca zostawił bardzo wyraźne ślady swojej bytności, uznany został za jeden z najstarszych i najważniejszych zamków w historii Czech. Jeśli kochasz średniowieczne zamki, to dopisz go do swojej listy czeskich zamków do odwiedzenia. O tym, dlaczego wart jest odwiedzenia – zaraz opowiemy.
Historia zamku Křivoklát
Przyjmuje się, że zamek zaczęto budować ok. 1230 roku, a sama budowa trwała ok. 50 lat. Odnalezione ślady osadnictwa w tym miejscu wskazują, że atrakcyjna lokalizacja była już wcześniej doceniona. Zamek rozwijał się intensywnie za czasów panowania Przemysła Ottokara II i Wacława II.
Tutaj też spędził kilka lat dzieciństwa przyszły król Karol IV (1319-1323) – trafił tam jako więzień swojego ojca Jana Luksemburskiego. Król obawiał się, że Elżbieta, matka chłopca (wtedy nosił jeszcze imię Wacław) zechce przejąć władzę w kraju w imieniu 3-latka.
W 1335 roku na zamku urodziła się Małgorzata, córka Karola IV i Blanki de Valois, czyli przyszła królowa Węgier i żona Ludwika Węgierskiego.
Król Wacław IV (zm. 1419) bywał na zamku często. Zamek był jego myśliwsko-pijacką kryjówką.
 |
 |
Zamek Křivoklát wiele zawdzięcza królowi – spichlerz, dom burgrabiego i system rozprowadzania wody. Po 1390 król wolał jednak przebywać na zamku Točník.
Władysław II Jagiellończyk na zamku Křivoklát
Zamek zyskał najwięcej za czasów panowania króla z linii Jagiellonów. Za panowania Władysława II Jagiellończyka zamek przeobraził się w rezydencję godną króla.
Warto wspomnieć, że unowocześniono wówczas także system obrony zamku. Za przebudowę zamku Křivoklát odpowiadali znani z nazwiska mistrzowie – Benedikt Rejt i Hans Spiess. Gdy dobrze się będziesz rozglądać, to w wielu miejscach znajdziesz literkę „W” – symbol króla Władysława II Jagiellończyka (1456-1516).
Najciekawsze jest to, że król na zamku bywał dość rzadko.
Křivoklát w epoce Habsburgów
W XVI wieku zamek przeszedł we władanie Habsburgów. Nowa władza urządziła za zamku ciężkie więzienie, które miewało ciekawych osadzonych.
Alchemik na zamku Křivoklát
Słynnym lokatorem więzienia na zamku Křivoklát był alchemik Edward Kelley (1555-1597). Anglik obiecał cesarzowi Rudolfowi II (zm. 1612) eliksir życia oraz przemianę zwykłego metalu w złoto.
Gdy nie dostarczył obiecanych cudów, a do tego zabił (1591) w pojedynku cesarskiego dworzanina, wylądował w więzieniu na zamku Křivoklát. Cesarz postawił warunek, że uwolni go, gdy dostanie magiczne przepisy. Barwną opowieść o próbach ucieczki alchemika usłyszysz od przewodnika.
Zamek w rękach możnych rodów
Jak wiele czeskich zamków, także Křivoklát z czasem przeszedł na własność możnych rodów. Najpierw rodu Valdštejn (1685), a od 1733 przez małżeństwo przeszedł w ręce rodziny Fürstenberg. Ostatni właściciel Max Egon II. Fürstenberg sprzedał zamek państwu czechosłowackiemu w 1929 roku.
Za czasów księcia Karola Egona I (1729-1787) powstały m.in. 4 szkoły w jego dobrach, ale dopiero panowanie Karola Egona II (1796-1854) stało się złotą erą zamku i okolicy. To, jak książę mądrze gospodarował majątkiem, miało wpływ na jakość życia okolicznych mieszkańców. W dowód wdzięczności postawiono mu pomnik.
Zwiedzanie zamku
Według informacji na oficjalnej stronie zamku dostępne są 4 trasy zwiedzania. W listopadzie do wyboru były jednak tylko 2 opcje. My skorzystaliśmy z trasy nr 1 Hradní paláce. Czas zwiedzania ok. 80 minut.
Zwiedzanie tylko z czeskojęzycznym przewodnikiem, co już nie jest od lat dla nas problemem. W kasie dostępne są materiały informacyjne w kilku językach, więc dla osób nieosłuchanych z czeskim, to dobre rozwiązanie.
Na parterze do obejrzenia m.in. kopia czeskich klejnotów koronnych, cele więzienne, narzędzia tortur oraz wieża głodowa.
Na piętrach jest trochę sympatyczniej. W sali rycerskiej zauroczyło nas faksymile Biblii Wacława IV z ostatniego dziesięciolecia XIV wieku. Co ciekawe, jest to Biblia w języku niemieckim, jak wtedy mawiano w „praskim niemieckim”. Oryginał przechowywany jest w Wiedniu. Ustalono, że księgę przepisywało 3 skrybów. Dobrze, że zdjęcia bajecznie kolorowych kart tej Biblii można na spokojnie przeglądać w Internecie.
W sali królewskiej warto wypatrywać znaku „W” oraz podziwiać wielkość pomieszczenia. Oczywiście nie zabrakło też sali z portretami i można powędrować wraz z przewodnikiem po drzewie genealogicznym Fürstenbergów.
Wisienką na torcie są barokowe sanie, cudeńka. Szczególnie ciekawy obiekt to niesamowicie pięknie zdobione sanie z widokami Amsterdamu.
Kaplica na zamku Křivoklát
Jak na porządny zamek przystało, oczywiście jest i kaplica. Kaplica Koronacji Marii Panny powstała za czasów Władysława II Jagiellończyka.
Na uwagę zasługuje ołtarz z końca XV wieku oraz ławki. Co ciekawego może być w ławkach? Ławki zdobią rzeźby stworów, które symbolizują 7 grzechów głównych.
Według legendy wybór ławki świadczy o tym, który grzech dręczy sumienie danego człowieka. Nie wybierzesz ławki – też kiepsko. Podobno dlatego, że już wszystkie grzechy masz na sumieniu. Taka wersja średniowiecznego sądu – jak utonął, to był niewinny, a jak nie utonął, to znaczy, że winny. Taka pokrętna logika.
Kamienne siedziska, to historyczne miejsca, na których podczas nabożeństwa zasiadał król i z rodziną.
Zamkowe ciekawostki
- Studnia na dziedzińcu ma 42 metry głębokości.
- Nazwa Křivoklát powstała prawdopodobnie od krzywego terenu (przecież zamek zbudowano na wzgórzu) lub krzywych pni drzew (klát), których także dzisiaj dużo rośnie w okolicy.
- Państwo odkupiło zamek od Fürstenberga za 120 milionów koron.
Biblioteka na zamku Křivoklát
Przepiękna biblioteka pochodzi z czasów rodu Fürstenberg. Księgozbiór obejmuje aż ok. 53000 woluminów. Największa księga ma ok. 2500 stron, waży ok. 11 kilogramów i poświęcona jest językowi hebrajskiemu. Kolekcja to dzieło życia Karola Egona I Füstenberga, lecz następcy również o nią dbali.
Punkt widokowy, czyli vyhlídka
Po drugiej stronie drogi znajdziesz punkt widokowy (vyhlídka). Znakomity widok na zamek. Dopiero stąd widać urok zamku w pełnej krasie. Według nas nie można pominąć tego miejsca.
Punkt widokowy zdobi neogotycki pomnik księcia Karla Egona II z Fürstenbergu (1797-1854). Autorem popiersia jest nie byle kto, tylko wybitny rzeźbiarz Emanuel Max („von Wachstein” po otrzymaniu tytułu szlacheckiego w 1876). Na pomniku widnieją tablice po czesku, niemiecku i łacinie.
Jak dojechać na zamek Křivoklát
Zamek Křivoklát leży na zachód od Pragi i można dojechać pociągiem z przesiadką w Berounie. Wycieczkę warto zaplanować, sprawdzając wcześniej rozkład jazdy i skomunikowanie pociągów.
Jeśli jesteś fanem zamków, to wracając z Křivoklátu, możesz jeszcze zdobyć kolejny zamek – chyba jeden z najsłynniejszych czeskich zamków, czyli Karlštejn. Uwaga – na stacji Karlštejn zatrzymują się tylko pociągi osobowe.
Podsumowanie
Ciekawe doświadczenie szwendać się po zamku, gdzie zostawił wyraźny ślad swojego panowania Władysław II Jagiellończyk. Do tego Křivoklát to „porządny” zamek z pięknie zachowanymi gotyckimi elementami. Wizyta na zamku powinna usatysfakcjonować miłośników zamków oraz średniowiecznej architektury. Nie można zapominać o okolicznych lasach, które już tam umiłował Wacław IV.
