Kowaczewica (Ковачевица) – urokliwa bułgarska wioska w Rodopach, gdzie diabeł mógłby mówić dobranoc. Niezwykle piękne, tradycyjne domy przypominają małe warownie, do tego sympatyczni ludzie i obłędne widoki, czyli idealny przepis na jednodniową wycieczkę.
Szwendać się bez pośpiechu po brukowanych, stromych uliczkach i wdychać atmosferę Bułgarii sprzed wieków – bezcenne doświadczenie. Nie wahaj się i dodaj Kowaczewicę do listy miejsc, które koniecznie trzeba odwiedzić w Bułgarii.
Kowaczewica i jej wyjątkowość
Architektoniczną wyjątkowość Kowaczewicy i jej kamienno-drewnianych domów, przypominających twierdze, dostrzegły na szczęście już władze komunistycznej Bułgarii, które – jak wiadomo – miewały szalone pomysły przyrodniczo-architektoniczne. Dzięki temu w 1977 miejscowość tę uznano za „rezerwat architektury i kultury”, a domy z końca XVIII wieku miały szansę przetrwać.
Historia powstania wsi
Powstanie Kowaczewicy wiąże się z burzliwą historią Bułgarii, gdy ludzie szukali spokoju od Turków nawracających siłą Bułgarów na islam. Legenda mówi, że ludzie nawet z Banska, czy Tyrnova szukali tutaj schronienia w XVII wieku. Do mieszkańców dołączyli nawet Macedończycy w XVIII wieku.
Miejsce zaczęło się wyraźnie zaludniać po 1665 roku, choć wiadomo, że początki wsi sięgają XV wieku.
Tym, którzy tutaj znaleźli bezpieczny zakątek, udało się żyć zgodnie z bułgarskimi obyczajami, z daleka od tureckich rządów.
Życie w ciągłym zagrożeniu spowodowało, że domy wyglądają jak małe twierdze. Większość domów, które teraz możemy podziwiać, pochodzi z XIX wieku, a styl charakterystyczny dla Kowaczewicy stał się popularny pod koniec XVIII wieku.
Legenda o żonie kowala – pochodzenie nazwy
Tutaj przeprowadził się z wioski Ribnovo kowal Marko z rodziną. Legenda głosi, że po śmierci kowala (kowacz/ковач/kovatch) wdowa Gina została głową rodziny. Znana była z mądrości, a ludzie przychodzi do niej po radę. Bliscy i znajomi zaczęli mawiać „idziemy do kowaczewicy” (czyli do kowalowej).
Z czasem nazwa przeniosła się na przysiółek, w którym mieszkała. Osada stopniowa zaczęła się rozrastać, a nazwa pozostała.
Gdzie leży Kowaczewica
Kowaczewica skrywa się w górach ok. 25 kilometrów od Goce Dełczew (Гоце Делчев), w którym krzyżuje się kilka ważnych dróg. By z Kowaczewicy dotrzeć do Sofii, trzeba przejechać ok. 120 kilometrów, do Widynia i Bełogradczika – ok. 400 km, a do Warny ponad 500 km.
A tak przy okazji – już sama wąska i kręta droga do Kowaczewicy zachwyca, a widoki zapierają dech.
Szwendając się po Kowaczewicy
Szwendając się po Kowaczewicy, z pewnością nie przeoczysz cerkwi św. Mikołaja (Свети Никола).
Biała dzwonnica widoczna jest po lewej stronie głównej ulicy. Cerkiew zbudowano w 1847. Czterokondygnacyjna wieża – najwyższa dzwonnica w zachodnich Rodopach – pochodzi z roku 1900.
Blisko kościoła stoi kamienny budynek dawnej szkoły. Teraz już żadna szkoła nie działa w wiosce, bo stałych mieszkańców zostało bardzo niewielu, a fala wyjazdów najbardziej dotknęła wioskę w latach 50. XX wieku.
Tylko malutki sklepik obsługuje tych, którzy żyją tutaj oraz turystów, a w zimie życie podobno prawie zamiera. Można doszukać się informacji, że w Kowaczewicy na stałe mieszka mniej niż 50 osób.
Cmentarzyk w Kowaczewicy
Gdy będziesz w Kowaczewicy, idź cały czas prosto główną drogą na koniec wioski, droga zacznie lekko piąć się w górę i zakręcać w lewo. Dotrzesz do niewielkiego cmentarzyka, drewnianej dzwonnicy i urzekającej, niewielkiej kamiennej kaplicy św. Trójcy.
Z opowieści uroczego starszego pana Iwana wynikało, że zmarłych wykopuje się po określonym czasie, a później kości składowane są w ossarium w piwnicach kapliczki.
Widok stąd przepiękny a cisza, aż brzęczy w uszach.
Wycieczka do kaplicy św. Jerzego
Z głównej drogi we wsi wyznaczono szlak, dość stromy, ale krótki do kaplicy św. Jerzego (Параклис „Свети Георги”) zbudowanej w 1995.
Przy malutkiej kapliczce ustawiono stoły i ławy – można w cieniu drzew i cudownej ciszy odpocząć po szwendaniu się po Kowaczewicy. Udało się, że byliśmy sami koło kapliczki. Gdy wdrapywaliśmy się na górę, minęło nas 2 mężczyzn, a gdy schodziliśmy w dół, minęła nas para. Może to szczęście bycia w tym urokliwym miejscu w ciszy było nam dane, gdyż był to środek tygodnia i wrzesień?
Punkt widokowy powyżej Kowaczewicy
Kilka minut spaceru w dół za kaplicą św. Jerzego i czeka na Ciebie jeszcze jedna atrakcja – punkt widokowy Sokole oko (Окото на сокола) i wspaniały widok na zalesione Rodopy.
Gdzie na kawkę w Kowaczewicy
Kawka smakuje zawsze dobrze w towarzystwie, a gdy do tego można cieszyć oczy niezwykłym widokiem, to i drugą kawę warto wypić. Jednak połowa z nas kawy nie tknie, bo preferuje tylko herbatę, nic nie poradzisz.
Trudno nam się było zdecydować, które zdjęcie najlepiej oddaje urok kawiarenki z tarasem. Naszym zdaniem kawiarenka „PANORAMA BAR” to punkt obowiązkowy wizyty w Kowaczewicy. Innych lokali nie testowaliśmy.
Hollywood po bułgarsku
Kowaczewica słynie w Bułgarii też z filmów, które tutaj nakręcono, wykorzystując zachowaną historyczną zabudowę z epoki zwanej bułgarskim odrodzeniem.
Niektórzy filmowcy tak się zakochali w Kowaczewicy, że kupili tutaj domy, o czym wspominali nasi sympatyczni gospodarze.
Czy znamy bułgarską kinematografię? Nic, a nic. Nawet z czasów dzieciństwa w czasach PRL nie przypominamy sobie bułgarskich filmów. A Ty?
Gdzie zaparkować w Kowaczewicy
Przy wjeździe do wsi wyznaczono parking dla gości. Uszanuj zasady i tutaj zostaw auto. We wsi naprawdę nie ma gdzie parkować.
Wrażenia
Wizyta w Kowaczewicy to jedno z najpiękniejszych wspomnień z Bułgarii, dzięki gościnności Iwana i jego żony.
Spędziliśmy cudowny czas z gospodarzami, za co jesteśmy im wdzięczni, a znajomość rosyjskiego przez obie strony była kluczowym czynnikiem konwersacji. Dzięki Iwanowi i jego żonie mogliśmy obejrzeć znakomicie utrzymany tradycyjny dom, z jego wnękami, zakamarkami i historycznym wyposażeniem, posiedzieć w ogrodzie i gawędzić godzinami.
Oczywiście nawiązaliśmy nić porozumienia dzięki psom, bo jak wiadomo miłość do zwierząt szybko łamie lody.
Zdradzimy Ci sekret, którym podzielił się z nami Iwan. Miejscowa woda ma moce uzdrawiające – wystarczy codziennie obmywać ciało lodowatą wodą. I coś chyba w tym jest, bo Iwan jak na pana pod 90. wygląda rewelacyjnie.
Podsumowanie
Wizyta w Kowaczewicy zajęła nam sporo czasu, zdecydowanie więcej niż pierwotnie zakładaliśmy, więc musieliśmy odpuścić zwiedzanie innych wiosek w drodze powrotnej. Przecież plany są po to, by je zmieniać. Jazda po zmroku po tych krętych drogach jakoś nam się nie uśmiechała. I pomyśleć, że dotarliśmy do wsi koło 8:30, a i tak dnia nam zabrakło. Ta zmiana planów wynikała z poznania uroczego starszego małżeństwa z Sofii, ale niczego nie żałujemy.
Sama miejscowość ma w sobie coś magicznego – żyjący skansen. Choć wiele domów to kwatery dla gości oraz wakacyjne domy zamożnych Bułgarów, to mieliśmy wrażenie, że nadal wioska jest autentyczna, a mieszkańcy przyjaźnie nastawieni do szwendających się gości. Oby masowa turystyka nie skalała tego miejsca.
