Zamek Strečno już od dłuższego czasu czekał w kolejce miejsc do odwiedzenia i wreszcie się udało. Dlaczego warto odwiedzić Strečno? Bo to zamczysko przepiękne, potężne i malowniczo położone na skale, powyżej meandrującej rzeki Wag (Váh). Z zamku widać przełęcz Strečno oraz Kotlinę Żylińską. Sam zamek najlepiej widać z drugiego brzegu rzeki lub z samej rzeki, jeśli zdecydujesz się na spływ przełomem Wagu. Zamek skrywa także tajemnice, które odżyły przy okazji budowy autostrady nieopodal zamku. Ruszaj z nami na podbój słowackiego zamku. Wdrapujesz się z nami? Znakomicie. Nie rozczarujesz się.
Gdzie leży Strečno
Zamek Strečno leży ok. 12 kilometrów od Żyliny (Žilina), która może być świetną bazą do zwiedzania okolicznych atrakcji. My na bazę wybraliśmy Rajecké Teplice (25 kilometrów do zamku Strečno), żeby nas zabytki Żyliny nie odciągały od założonego planu zwiedzania.
Jeśli chodzi o odległość od polskich miejscowości – z Krakowa ok. 200 kilometrów, z Suchej Beskidzkiej ok. 125 kilometrów, z Żywca ok. 95 kilometrów.
Jeśli będziesz na urlopie w Zwardoniu (65 kilometrów), Milówce (75 kilometrów), czy Węgierskiej Górce (82 kilometry) to wypad na zamek Strečno + spływ po rzece Wag to dobry pomysł na całodzienną, rodzinną wycieczkę. I do tego można wdrapać się na wieżę widokową na Špičáku, jeśli będziesz mieć jeszcze siłę.
Dojazd komunikacją publiczną
Jeśli zrobisz sobie bazę wypadową w Żylinie, to dostaniesz się bez problemu pociągiem do stacji Nezbudská Lúčka-Strečno. Pociągi kursują co godzinę, a przejazd zajmuje mniej niż 20 minut. Stacja znajduje się na drugim brzegu Wagu, mniej więcej naprzeciw zamku. Dotarcie pod zamek powinno zająć Ci ok. 20 minut. Bilet kosztuje grosze. W lipcu 2024 bilet normalny kosztował… 80 centów. Rozkład jazdy najlepiej sprawdzać na stronie kolei słowackich (ŽSSK).
Parkowanie
Pod zamkiem wyznaczono płatny parking. Opłatę w parkomacie można wnieść także kartą płatniczą, więc tym razem nie trzeba się martwić o zapas monet. Po drodze będziesz mijać parkingi, które zajmują klienci spływu po Wagu.
Dojście do zamku z parkingu
Tuż przy parkingu od razu zauważysz schody (Cestička hradnej pani Žofie), które pną się w górę, ale już po kilku minutach złapiesz oddech na płaskim terenie, gdzie zbudowano drewnianą wioskę (Paseka), która ma przybliżać życie zwykłych ludzi w X-XII w. Tutaj też znajdziesz bezpłatną toaletę, bufet oraz niewielki plac zabaw. Dalsza droga na zamek wiedzie już podjazdem. Z parkingu do kasy zamku dojście zajmuje ok. 10-15 minut.
Zwiedzanie zamku
Zwiedzanie zamku niestety wyłącznie z przewodnikiem – niestety, bo my preferujemy samodzielne szwendanie się po zamczyskach. Trzeba jednak przyznać, że przewodnik trafił nam się bardzo sympatyczny, opowiadał ciekawie, a nie recytował smętne kawałki wyuczone na pamięć. I co najważniejsze – dawał ludziom chwilę na robienie zdjęć. Nam zabrakło mimo wszystko czasu na nieśpieszne kontemplowanie widoków.
Oprowadzanie po słowacku, ale nie ma przecież większego problemu ze zrozumieniem języka słowackiego. W kasie dostaniesz zalaminowane materiały po polsku, więc możesz najważniejsze informacje przeczytać przed, po lub w trakcie zwiedzania. Oczywiście materiały trzeba zwrócić.
Na głównym dziedzińcu podczas prac rekonstrukcyjnych odkopano studnię, która ma aż 88 metrów głębokości. Przy okazji odkryto sporo ciekawych artefaktów, które do niej trafiły.
Trasa zwiedzania wiedzie przez wieżę północną, kaplicę, pałac północny, pałac południowy i wieżę główną. Sporo schodów, więc trasa może okazać się trudna m.in. dla seniorów.
Zamek potężny i wspaniały, ale położenie zamku jeszcze piękniejsze. Chciałoby się dłużej na nim posiedzieć i napawać się malowniczymi widokami.
Zamek Strečno – historia zamku
Początek historii zamku Strečno przypada na wiek XIV – kasztelan wymieniany jest dokumencie z 1358 roku, a o zamku jest mowa w dokumencie z 1384 roku.
Wielka przebudowa i rozbudowa zamku (m.in. kaplica, pierwsze podgrodzie) nastąpiła w czasach Pála Kinizsiego (Pál Kinizsi 1432-1494), słynnego niepokonanego dowódcy, który nie przegrał żadnej bitwy w swojej karierze.
Dalsza rozbudowa nastąpiła w XVI wieku, a już XVII wiek to czas świetności zamku, gdy rządził ród Wesselényi. Z tego okresu warto przybliżyć 2 postaci.
Zofia Bośniaczka i Ferenc Wesselényi
Najpierw kilka słów o pochodzącej z Bośni Zofii Bośniakowej (znana także jako Zofia Bośniaczka, Žofia Bosniakova, Zsófia Bosnyák, 1609-1644), której ciało złożono po śmierci w zamkowej krypcie, gdy zmarła na zamku Strečno. I tak leżała tam Zofia zapomniana, aż odkryto jej nienaruszone procesem rozkładu doczesne szczątki 45 lat później. Przeniesiono ciało do kościoła w miejscowości Teplička nad Váhom. I tam „mieszkała” sobie spokojnie w kapliczce pomimo zawirowań historii, aż do roku 2009, gdy chory psychicznie człowiek wywlókł i spalił jej ciało.
Z czego jeszcze słynęła Zofia Bośniakowa? Z dobrego serca, pobożności z pomagania potrzebującym. W wieku 20 lat była już wdową, a w 1629 roku wyszła ponownie za mąż. Drugi mąż, František Vešeléni (Ferenc Wesselényi) włączył się w działania społeczne żony i wspierali przytułek dla biednych. Wspomagali także kościoły w swoich dobrach. Miejscowi nazywali Zofię „święta ze Streczna”, lecz jej mąż taki cnotliwy już nie był.
Ponadto Ferenc Wesselényi spiskował przeciwko cesarzowi (1666), więc w ramach kary zamek skonfiskowano, a Ferenc zmarł przed wykonaniem wyroku śmierci. To też był już początek drogi do upadku zamku.
Upadek zamku
Pod koniec XVII wieku cesarz Leopold I kazał zburzyć zamek, który uchodził za siedlisko rebeliantów. Zniszczono dachy, część murów, cysternę na wodę oraz zasypano 88-metrową studnię.
Taka decyzja była pokłosiem antyhabsburskiego powstania (1672-1685), którego przywódcą był Imre Thököly, który stworzył nawet coś na kształt własnego państwa z siedzibą w Koszycach, a w swoje działania wciągał m.in. króla Jana III Sobieskiego.
Od tamtego czasu zamek niszczał aż do lat 70. XX wieku, a rekonstrukcja zakończyła się dopiero w 1995 roku.
Podsumowanie
Powiemy krótko – zamek prezentuje się wspaniale, ale widok na rzekę Wag, na szeroką dolinę, na zalesione wzgórza to dopiero atrakcja. Dopisujemy Strečno do listy naszych ulubionych słowackich zamków i chętnie tu wrócimy. Został nam przecież jeszcze spływ i wieża widokowa do zdobycia.
Aktualne informacje na temat godzin otwarcia i cen biletów najlepiej sprawdzić na stronie muzeum.
