O Egerze słyszało wielu, ale o zamku Sirok już mało kto, a przecież zamek Sirok leży tylko 20 kilometrów od Egeru. To dobry pomysł na kilkugodzinną wycieczkę z Egeru, zwłaszcza dla tych, którzy kochają ruiny, rozległe widoki i dziwne formy skalne. Jeśli lubisz mroczne klimaty, to możesz także poszwendać się w lochach, bo przecież historia zamku zaczęła się właśnie w grotach. No to zaczynamy opowieść o zamku Sirok.
Malowniczo położone ruiny zamku Sirok
Ruiny gotyckiego zamku Sirok z XIII wieku kryją się w węgierskich górach, gdzie pasmo Mátra styka się z zalesionymi wzgórzami Bükk hegység (Góry Bukowe). Z zamku można podziwiać także dolinę rzeczki Tarna.
Zamek o nieregularnym kształcie położony jest na wulkanicznej górze na wysokości 296 metrów i wtapia się w zbocze. Jak nazywa się góra? Bardzo oryginalnie – Góra Zamkowa (Várhegy).
Według legendy zamek jest połączony tunelem z zamkiem w Egerze. Gdyby faktycznie odkryto tunel o długości ok. 20 kilometrów, to byłaby to nie lada atrakcja.
Krótka historia zamku Sirok
Początki osadnictwa na górze sięgają czasów Awarów, a w pod koniec VIII wieku pojawili się tutaj Słowianie. Następnie w IX wieku region przeszedł w ręce Madziarów, a władcy z rodu Bohr-Bodon, potomkowie rodu Aba, praktycznie przebudowali zamek. Tak, dobrze kojarzysz – ród Aba to ten od zamku Šariš.
We wzmiankach z 1320 pojawia się nazwa Castrum Syruk. Zamek został ostatecznie zdobyty przez wojska króla Karola Roberta w czasach sporu na linii król – Csák III Máté. Csák III Máté znany w polskiej historii jako Mateusz Czak. Warto nadmienić, że dla Słowaków Czak jest bohaterem, który walczył o wyzwolenie Słowacji spod władzy Węgrów.
Warto również wspomnieć, że Mateusz Czak właśnie razem z Amadajem Abą, tym od zamku Šariš, wystąpili przeciwko Karolowi Robertowi. Tak to się losy zamków i ich panów przeplatają w Europie.
Sirok został zamkiem królewskim, a od 1388 władał nim ród Tary (Tari). Później zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli.
![Rycina przedstawiająca zamek Sirok. Zdjęcie z wystawy na zamku.](https://szwendobyle.pl/wp-content/gallery/hu-sirok/20230916_092258-ink.jpeg)
Zamek Sirok i czasy tureckie
W 1552 Turcy oblegali Eger, wtedy jeszcze bez sukcesów. Stan zagrożenia ze strony Turcji spowodował, że zamek został wzmocniony w 1562 roku. Jego ówczesny właściciel Kristóf Országh dobudował bastiony w stylu włoskim. Warto nadmienić, że zamek Sirok należał do rodu Orszagh już od 1475.
W 1596 Turcy zajęli Sirok – załoga poddała zamek bez walki, gdy dotarła do nich wiadomość, że padł Eger.
Turcy siedzieli na zamku przez 90 lat. Dla odmiany to oni w 1687 oddali zamek bez walki.
Zamek Sirok za czasów Habsburgów
Od 1687 znalazł się w rękach Habsburgów. Co ciekawe, w 1713 Sirok został zniszczony i częściowy wysadzony właśnie na polecenie Habsburgów, by uniemożliwić działania niepodległościowego Ferenca Rákóczi. Od tej pory niestety zamek popadał już w ruinę.
![Sirok, rycina przedstawiająca rzekę na tle Góry Zamkowej z ruinami zamku.](https://szwendobyle.pl/wp-content/gallery/hu-sirok/IMG_3344-ink.jpeg)
Słowiańskie korzenie zamku Sirok
Jak pewnie wiesz, węgierskie „s” wymawia się jak nasz dźwięk „sz”. I już słowo „sirok” brzmi jak „szirok”, czyli już brzmi podobnie, jak nasze „szeroko” (słow. široký, ros. широкий).
A widok z zamku jest naprawdę szeroki.
Formy skalne w pobliżu zamku Sirok
Przy okazji wizyty na zamku zdecydowanie warto odwiedzić także niezwykłe formacje skalne. Wg legend to dawne bóstwa, ale obecnie częściej spotyka się nazwy Barát i Apáca (Mnich i Zakonnica). W węgierskich źródłach szukajcie nazw: Barát-szikla i Apáca-szikla. Powodzenia.
![Sirok, formacje skalne Barát-szikla i Apáca-szikla (Mnich i Zakonnica).](https://szwendobyle.pl/wp-content/gallery/hu-sirok/20230916_094915-ink.jpeg)
Tuż obok nich znaleźć można Turecki Stół (Törökasztal) – płaską skałę z wykutymi w górnej powierzchni zagłębieniami. Przypuszczalnie Turecki Stół był ołtarzem ofiarnym rodzimego kultu przedchrześcijańskiego. Skała ta stanowić mogła także doskonały punkt obserwacyjny, z którego rozciąga się piękny widok na okolicę.
![Sirok, panorama gór z widokiem na ruiny zamku oraz formacje skalne Barát-szikla i Apáca-szikla (Mnich i Zakonnica).](https://szwendobyle.pl/wp-content/gallery/hu-sirok/20230916_093841-ink.jpeg)
Zwiedzanie zamku Sirok
Poniżej zamku wyznaczono parking. Do zamku zaś prowadzi całkiem stroma ścieżka, można się zasapać. Spacer zajmuje ok. 20 minut.
Na rozwidleniu ścieżek do zamku trzeba skręcić w lewo, a do form skalnych… w prawo.
My zaczęliśmy zwiedzanie od odwiedzenia skał. Byliśmy tuż przed otwarciem zamku i udało się pokontemplować widoki przez chwilę w samotności, zanim nadciągnęli kolejni chętni na oglądanie skał – w myśl naszej zasady „Kto rano wstaje, ten zwiedza bez tłumów”.
Na zamku przygotowano też niewielką wystawę o jego historii oraz coś, co można nazwać wystawą etnograficzną nawiązującą do czasów tureckich.
Dla miłośników zdjęć w przebraniach udostępniono ubrania stylizowane na historyczne, więc można pozować i świetnie się bawić.
Informacje o biletach i godzinach otwarcia można sprawdzić na stronie zamku.
Podsumowanie
Choć zamek w pierwszej chwili wydaje się niepozorny. Okazuje się, że można poczuć się na nim jak odkrywca. W pewnej chwili rozdzieliśmy się i sporo czasu nam zajęło, żeby znowu się spotkać. Rozległy widok na zielone wzgórza i dolinę zachwyca. Gdy się dobrze rozejrzysz i poszwendasz się koło zamku, znajdziesz sympatyczne miejsce, by odpocząć w ciszy i zieleni.