Lubisz stare cmentarze oraz historię? To mam dla Ciebie propozycję – Gliwice. Tutaj zwiedzisz cmentarz żydowski oraz wspaniale odrestaurowany dom przedpogrzebowy. Jeśli będziesz odkrywać zabytki Górnego Śląska, to dodaj do trasy zwiedzania Dom Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach – nie pożałujesz.
Dom przedpogrzebowy
Dostojny budynek domu przedpogrzebowego zbudowano w latach 1902-1903.
Wzniesiono go według projektu wiedeńskiego architekta Maxa Fleischera (1841-1905), który projektował m.in. synagogi w Wiedniu. Niestety jego dorobek w większości przypadków nie przetrwał mrocznej epoki nazizmu, więc tym bardziej gliwicki zabytek stał się cenny.
Warto przyjrzeć się neogotyckiemu budynkowi, którego środkowa część zdecydowania wyrasta powyżej bocznych skrzydeł i to właśnie środkowa część również wewnątrz przykuwa największą uwagę zwiedzających.
Salę ceremonialną zdobi sklepienie nawiązujące do gotyku, czyli krzyżowo-żebrowe.
![]() |
![]() |
Całość wrażeń dopełniają freski, które przypominają niebo pełne gwiazd oraz wysokie, ostrołukowe okna z witrażami. Gdyby nie motyw gwiazdy Dawida, to można by pomyśleć, że to sala reprezentacyjna średniowiecznego zamku.
![]() |
![]() |
Muszę przyznać, że sala zrobiła na mnie ogromne wrażenie, zwłaszcza że nie oglądałam wcześniej żadnych zdjęć w Internecie.
W budynku ma siedzibę oddział Muzeum w Gliwicach, a stała wystawa poświęcona jest oczywiście historii Żydów na Górnym Śląsku, a w szczególności w Gliwicach, a o tym już za moment.
Gliwice: wystawa „Żydzi na Górnym Śląsku”
W nowoczesny i przystępny sposób zaprezentowano historię Żydów na Górnym Śląsku, począwszy od XIII wieku.
Niezwykłe wrażenie robi część poświęcona synagogom – przepiękne budynku, które zachowały się niestety już tylko na zdjęciach.
Nie mogło zabraknąć także przybliżenia najbardziej zasłużonych żydowskich naukowców, rabinów, przemysłowców, w tym oczywiście Oskara Caro.
Cmentarz żydowski
Zwiedzanie domu przedpogrzebowego łączy się ze zwiedzaniem cmentarza żydowskiego założonego w 1902.
Zachowało się kilkaset grobów, a te najbardziej okazałe znajdziesz przy ścianie po lewej stronie. Widać jak zmieniała się moda cmentarna i gust zleceniodawców.
![]() |
![]() |
Idąc główną aleją, dojdziesz do pomnika w kształcie kostki, który upamiętnia żydowskich żołnierzy z Gliwic, ofiary I wojny światowej.
Warto zaznaczyć, że cmentarz nadal pełni swoją funkcję, a jest na nim pochowany dziadek powszechnie znanej damy. Domyślasz się?
Gliwice: jak trafić do Domu Pamięci Żydów Górnośląskich
Bardzo prosto trafić do muzeum od dworca PKP Gliwice. Szybki spacer, choć lekko pod górę, lecz w przeciwnym kierunku niż rynek i ratusz.
Adres: ul. Poniatowskiego 14
Godziny otwarcia i cennik znajdziesz na stronie muzeum.
Podsumowanie
Wizyta w domu przedpogrzebowym była całkowicie spontaniczna. Kupując bilet wstępu w Willi Caro, dowiedziałam się, że bilet łączony do wszystkich oddziałów Muzeum w Gliwicach obejmuje także wystawę poświęconą Żydom z Gliwic. Przecież szwendać się lubię, więc skorzystałam z okazji i wyruszyłam na odkrywanie Gliwic po drugiej stronie torów kolejowych. I było warto. Polecam.