Gliwice i zabytki żydowskie

Lubisz stare cmentarze oraz historię? To mam dla Ciebie propozycję – Gliwice. Tutaj zwiedzisz cmentarz żydowski oraz wspaniale odrestaurowany dom przedpogrzebowy. Jeśli będziesz odkrywać zabytki Górnego Śląska, to dodaj do trasy zwiedzania Dom Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach – nie pożałujesz.

Gliwice, dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim.

Dom przedpogrzebowy

Dostojny budynek domu przedpogrzebowego zbudowano w latach 1902-1903.

Wzniesiono go według projektu wiedeńskiego architekta Maxa Fleischera (1841-1905), który projektował m.in. synagogi w Wiedniu. Niestety jego dorobek w większości przypadków nie przetrwał mrocznej epoki nazizmu, więc tym bardziej gliwicki zabytek stał się cenny.Gliwice, wnętrze domu przedpogrzebowego na cmentarzu żydowskim.

Warto przyjrzeć się neogotyckiemu budynkowi, którego środkowa część zdecydowania wyrasta powyżej bocznych skrzydeł i to właśnie środkowa część również wewnątrz przykuwa największą uwagę zwiedzających.

Salę ceremonialną zdobi sklepienie nawiązujące do gotyku, czyli krzyżowo-żebrowe.

Gliwice, dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim. Freski na suficie.
Gliwice, dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim. Freski na suficie, zabytkowa czarno-biała posadzka.

Całość wrażeń dopełniają freski, które przypominają niebo pełne gwiazd oraz wysokie, ostrołukowe okna z witrażami. Gdyby nie motyw gwiazdy Dawida, to można by pomyśleć, że to sala reprezentacyjna średniowiecznego zamku.

Gliwice, dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim. Zbliżenie fresku na kolumnie.
Gliwice, dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim. Freski na suficie. Witraż.

Muszę przyznać, że sala zrobiła na mnie ogromne wrażenie, zwłaszcza że nie oglądałam wcześniej żadnych zdjęć w Internecie.

W budynku ma siedzibę oddział Muzeum w Gliwicach, a stała wystawa poświęcona jest oczywiście historii Żydów na Górnym Śląsku, a w szczególności w Gliwicach, a o tym już za moment.

Gliwice, dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim.

Gliwice: wystawa „Żydzi na Górnym Śląsku”

W nowoczesny i przystępny sposób zaprezentowano historię Żydów na Górnym Śląsku, począwszy od XIII wieku.

Gliwice, dom przedpogrzebowy - obecnie muzeum. Zdjecie dokumentu wydanego przez wrocławskiego biskupa Wawrzyńca z pierwszą wzmianką o Żydach na Górnym Śląsku (1226).

Niezwykłe wrażenie robi część poświęcona synagogom – przepiękne budynku, które zachowały się niestety już tylko na zdjęciach.

Gliwice, dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim. Ekspozycja starych zdjęć wraz z opisami.

Nie mogło zabraknąć także przybliżenia najbardziej zasłużonych żydowskich naukowców, rabinów, przemysłowców, w tym oczywiście Oskara Caro.

Gliwice, dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim. Plansza informacyjna o braciach Caro ze zdjęciem Willi Caro.

Cmentarz żydowski

Zwiedzanie domu przedpogrzebowego łączy się ze zwiedzaniem cmentarza żydowskiego założonego w 1902.

Gliwice, dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim. Zdjęcie budynku od strony cmentarza.

Zachowało się kilkaset grobów, a te najbardziej okazałe znajdziesz przy ścianie po lewej stronie. Widać jak zmieniała się moda cmentarna i gust zleceniodawców.

Nagrobek na cmentarzu żydowskim w Gliwicach.
Nagrobek w kształcie bramy zwieńczonej sześcioramienną gwiazdą na cmentarzu żydowskim w Gliwicach.

Idąc główną aleją, dojdziesz do pomnika w kształcie kostki, który upamiętnia żydowskich żołnierzy z Gliwic, ofiary I wojny światowej.

Nagrobek na cmentarzu żydowskim w Gliwicach.

Warto zaznaczyć, że cmentarz nadal pełni swoją funkcję, a jest na nim pochowany dziadek powszechnie znanej damy. Domyślasz się?

Fragment kamiennej płyty w metalową emaliowaną tabliczką na cmentarzu żydowskim w Gliwicach

Gliwice: jak trafić do Domu Pamięci Żydów Górnośląskich

Bardzo prosto trafić do muzeum od dworca PKP Gliwice. Szybki spacer, choć lekko pod górę, lecz w przeciwnym kierunku niż rynek i ratusz.

Adres: ul. Poniatowskiego 14
Godziny otwarcia i cennik znajdziesz na stronie muzeum.

Podsumowanie

Wizyta w domu przedpogrzebowym była całkowicie spontaniczna. Kupując bilet wstępu w Willi Caro, dowiedziałam się, że bilet łączony do wszystkich oddziałów Muzeum w Gliwicach obejmuje także wystawę poświęconą Żydom z Gliwic. Przecież szwendać się lubię, więc skorzystałam z okazji i wyruszyłam na odkrywanie Gliwic po drugiej stronie torów kolejowych. I było warto. Polecam.

Dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim w Gliwicach. Zdjęcie budynku od strony cmentarza.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top